KOMPLEKSOWA OCHRONA LASU

KOMPLEKSOWA OCHRONA LASU, Ochrona lasu

HIGIENA LASU – całokształt działań zmierzających do utrzymania korzystnego stanu zdrowotnego lasu przez stworzenie warunków umożliwiających jego prawidłowy rozwój m.in dobór gat. Lasotwórczych dostosowanych do siedliska , używanie wysokiej jakości materiału sadzeniowego , usuwanie podczas czyszczeń i trzebieży drzew złej jakości, chorych i zasiedlonych przez szkodniki wtórne , stosowanie bezpiecznych technologii w ochronie , hodowli i użytkowaniu lasu.

STAN SANITARNY DRZEWOSTANU - aktualny stan higieny lasu okreslony występowaniem w lesie drzew zamierających i martwych ( posusz czynny , posusz jałowy, złomy , wywroty) w wyniku działania czynników biotycznych , abiotycznych i antropogenicznych w tym równiez błędów popełnionych przy wykonywaniu czynności gospodarczych

STAN ZDROWOTNY LASU – stopień naturalnej odporności na destrukcyjne bodźcce będące wypadkową działąnia licznych czynników zewnętrznych i wewnetrznych ( zew- środowisko , wew. – genetyka) np. pochodzenie nasion

STAN ZAGROŻENIA – aktualna sytuacja w lesie obniżająca liczebność oraz wytepowanie i tendencja rozwojowa szkodników i chorób

MINIMUM SANITARNE – zespół niezbędnych czynności i zabiegów gopodarczych przy wszystkich pracach lesnych , który warunkuje zachowanie higieny lasu.

KWAŚNE DESZCZE – opad atmsferyczny o odczynie kwasnym , zawierający kwasy wytworzone w reakcji w ody z pochłonietymi z powietrza gazami takimi jak: CO2, tlenki siarki , azotui siarkowodór , chlorowodór wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw , proukcji przemysłowej, wybuchów wulkanów , wyładowań atmosferycznych i innych czynników naturalnych.

Przemiany chemiczne ( środowisko)

- kwaśne deszcze ( depozycje wodne) powodują:

* bezpośrednie uszkadzanie aparatu asymilacyjnego

* wzmożone parowanie

* przedostając się przez przestwory komówrkowe do miękiszu palisadowego powodują uszkodzenie chloroplastów a łącząc sie z magnezem – wewnętrzne plamy , żółknięcie

* otwarcie aparatów szparkoych lub ich niedomknięcie

* na drzewach iglastych przedwczesny opad igliwia , redukcja korony

* róznego rodzaju chlorozy

- depozycje suche zakwaszając glebe powodują :

* wymywanie substancji odżywczch

* ujemny wpływ na mikroorganizmy glebowe ( zanik)

* wymywanie metali

* wzrost w roztworze gleboym pierwiastków o ujemnym ładunku co negatywnie wpływa na rośliny ( jony glinu w dużym stężeniu sa toksyczne)

* zamieranie korzeni

* przemieszczanie jonów dodatnich ( wodorowych) wgłąb profili glebowych co może powodowac ich wiązanie z cząsteczkami gleby

* wieksze zaoptrzebowanie roślin na wodę

* rozpoczęcie procesów chorobowych lasów ( szczególnie iglastych)

- ZAMIREANIE WIERZCHOŁKÓW DRZEW powodowane jest przez:

* złe zaopatrzenie w wodę

* „wyłapywanie „ przez korony drzew zanieczyszczen

* redukcję korony ( ilośc rocznikow igieł So 3-5 Jd 2-10)

USZKODZENIA PYŁOWE

Silnie kwaśne lub silnie alkaliczne – POPARZENIE

· pokrycie powierzchni aparatu asymilacyjnego i wpływ na proces oddychania , transpiracji , asymilacji , utrudnienie dostępu światła – procesy fotosyntetyczne

badania w ramach monitoringu technicznego - zapylenie – wyatwienei słoi z woda destylowaną na okres 1 m-ca – odparowanie wody i okreslenie masy pyłów – przeliczenie na pow. Otworu słoja a następnie na 1 km2

Co jest kwasnym deszczem ??????

- kwasny deszcz – pH ponad 5

- b. kwasny deszcz – pH ponad 4

- Kwaśne rosy – wystepuja na terenach o małaje zawartości wody – pH 3

Wrazliwośc gleb na kwasne deszcze:

· b. wrażliwe – gleby bielicowe ( mało próchnicy , mało pierewiastków biogennych)

· mniej wrąliwe – gleby brunatne zasobne w pierwiatski biogenne i próchnicę

Powoduja w glebie:

· zmiane życia mikroorganiz,mów glebowych ( wpływ ujemny)

· zanikanie mikoryz – niedostatek wody i skł. Pokarmowych

· powstaja dogodne warunki do atalku ze strony gzrybów patogenicznych

· scioła nie rozkłada sie dobrze , tworzy sie podkład co utrudnia poważnie odnowienie naturalne

· gdy brak pierwiastków biogennych rosliny pobieraja kadm i glin ( toksyczne pierwiastki)

· dochodzi do uszkodenia korzeni

· W efekcie wszystkich tych czynników drzewa sa osłabione i bardziej podatne na ataki szkodników co oststecznie prowadzi do zamierania drzew a nawet całych d-stanów na wielkich obszarach

Pyły i ich wpływ na drzewa :

· ograniczaja dopływ energii świetlnej

· „ciemne” pyły powoduja przegrzanie aparatu asymilacyjnego – zmniejszone albedo

· Pyły alkaliczne ( z cementownii) powodują nekrotyczne uszkodzenia powierzchni liści

· Zatykaja szparki ograniczając transpiracje i oddychanie ( drzewa „ duszą sie „)

INTENSYWNOŚĆ USZKODZEŃ ZALEŻY OD:

- składu chemicznego owietrza atmosferycznego

- stopnia fitotoksycznośći emitowanych związkow chemicznych do atmosfery

- stęzenia zanieczyszczeń

- czasu oddziaływnai askładników fitotoksycznych

- odporności indywidualnej roslin

- warunków siedliskowych itd. Itp..

ZANIECZYSZCZENI APOWIETRZA POWODUJĄ:

- obszary uszkodzeń : ostre , chroniczne, utajone ( nie są widoczne od razu)

- zmniejszaja przyrost miąższości

I strefa ok. 25 %

II strefa ok. 50%

III strefa ok. 75%

SZKODY GÓRNICZE - Dotycza w wiekszości surowców kruszcowych. Ponadto duzym obciążeniem dla środowiska są hałdy skały płowej ( z odpadami hutniczymi), popioły ze spalonego węgla brunatnego , z których elementy toksyczne przedostaja sie wraz z wiatrem lub woda do przyległych lasów ( np. w Puszczy Kozienickiej nawet do 15 km wgłąb)

Bardzo uciązliwe sa osadniki towarzyszące kopalniom metali kolorowych , często także ciężkich , które stanowią bardzo toksyczne składowisko. Groźne śa również nieużytki po kamieniołomach . Bardzo poważne znaczenie maja szkody powstałe w skutek koplanictwa wgłębnego ( zapadliska itp.)

RODZAJE ZAPADLISK:

- gwałtowne postające na skutek nagłego przerwania wartsw geologicznych

- deformacje nieciągłe – nastepuja tutaj przerwania wielu warstw w tym wodonosnej ( najczęściej jest to nieprzepuszczlana warstwa biegnąca pod żyłą wodną) wynikiem czego jest spływanie wody gruntowej w głębsze warstwy , obniżenie warstwy lustra wody gruntowej, osuszanie do zapadliska terenów. Są to m.in. tereny Olkusza. Jest to powolne osiadanie terenów wyniku zsuwania sie chodników nan duzych głębokosiach . Powstają tam leje tektoniczne . uszkodzeniu ulegaja d-stany i infrastruktura . Rozmiar szków to 2 tys. ha powierzcni zadrzewionej, 417 ha całkowicie wyłączone z produkcji lesnej (osuszone)

Śląsk ( RDLP Katowice) RDLP Łódź ( Kopalnia węgla brunatnego w Bełachatowie) , Tarnobrzeskie zagłębie przemysłowe

- deformacja ciagła – w wyniku gwałtownych stąpnięć ( osiadanie terenu) nie zostaje przerwana ciągłość warstw popowierzchniowych gleby . powstaja natomiast leje zalewane woda o dużych rozmiarach - szczególnie na śląsku rozmiar szkód to OK. 122 tys. ha pow. Lesnej

Zalewanie terenów woda 1970 25 tys. ha

Przesuszenie terenu – 1970 – 220 tys. ha

Procesy towarzyszące – Kiedy na całej pow. Jest trzcinnik to trzeba wczesniej przygotowac glebę wykonując rów o gł. 1,5 – 2 m ściągnieta darn umieszczamy na głebokości do 1 m i przykrywamy gleba mineralną ( głeboka orka ) Koszt zabieu na 1 ha np. Pszczyna 8 tys. zł

WZORY NA PROGNOZOWANI EZAGROŻENIA:

- Prognozowanie zagrożnei a wlasach

· Metoda Wiesterowa

W = ∑ t * d

W – kompleksowy wskaźnik zapalności

t- temperatura o god. 13

d- niedosyt wilgotności w milibarach

· Modyfikacja wg PIHM ( lata 50, 60)

Wn = K * [Wn-1+(dt)]

Wn – wskaźnik zapalności

K – współczynnik opadowy

· Metoda Pandrego ( niemcy 60 i 70 te)

g= ∑ ( t+d)

g – wskaźnik zapalności

okres wiosny – od zejścia sniegu do chwili gdy runo osiagnie wysokośc do 6-8 cm

okres lata – do 15 września

Poprawki – na siłe wiatru , opadowa

· Metoda Kezego

WZP = suma ( T13 +10) * delta e

Gdzie : - WZP – wskaźnik zagrożenia pożarowego

- T13 temperatura o godz. 13

Delta e – niedosyt wody

Stosowane poprawki :

- opadowa

- fenologiczna 4 okresy : - do ulistnienia Brzozy

- do opadu 5 mm ( kwitnienie robinii )

- bez poprawek

- po 14 VIII lub po wystąpieniu opadu > 5 mm

METODA IBL – stosowana w Polsce od połowy lat 80-tch XX wieku i ciągle udoskonalana

- 34 strefy prognostyczne na terenie kraju

- punkt prognostyczny dla każdej strefy ( gromadzi informacje o warunkach meteorologicznych). W d-stanie sosnowym pobierana jest porcja igliwia do badania wilgotności ścioły metodą suszarkową lub ksylenową

- badana jest wilggotność powietrza ( klatka meteorologiczna) na wys. 0,5 m termometr suchy i zwilżony)

- opad atmosferyczny o godz. 9 i 12

- wykonuje sie wykresy i określa stopień zagrożenia pożąrowoego w danym dniu – o godzinie 9 ( podstawowy termin) i godz. 13 ( termin kontrolny)

O godzinie 10 n-ctwa dostają informacje o zagrożeniu pożarowym na cały dzień do dnia następnego do godziny 10.

DZREWA I KRZEWY PRZEZNACZONE DO AGOSPODAROWANIA ZIELONYCH SMUG : Bs , Bśw – Brzoza brodawkowata , Olsza szara i czarna , Dąb czerowny , jarząb pospolity , Karagana syberyjska, wierzba piaskowa, róża fałdolistna , róża dzika , Topola androscogin, . Gatunki te często ulegaja zgryzaniu dlatego i jka powszechnie chyba wiadomo nalezy je zabezpieczać na rózne sposoby ( repelenty , osłonki , groddzenie większych powierzchni i takie tam )

EKOLOGICZNE NASTEPSTWA POŻARÓW LASÓW:

- wzrost zagrożenia ze strony foliofagów( pożary przyziemne) , d-stany sosnowe( siwiotek borowiec, strzygonia choinówka – nie dotyczy ich pożar gleby bo żeruja w koronach za to giną ich naturalni wrogowie ) – zmiany po pożarze ggleby w składzie jej mikroorganizmów odczuwalne nawet do 40 lat

- masowy pojaw kambio i ksylofagów ( przypłaszczek , cetyniec wiekszy, tycz ciesla smolik znaczony np. w młodnikach sosnowych , drągowinach)

- masowy pojaw szkodliwych owadów w uprawach założonych na terenach popożarowych szeliniak sieciech , zmiennik – imago żerują na systemach korzeniowych , larwy na roślinach zielnych

- pojaw specyficznych zbiorowisk grzybów : - przyczepka falista , łuskiwenik wypaleniskowy , garstnica wypaleniskowa – prowadza do zamierania młodych drzewek

- dochodzi do całkowitego zniszczenia grzybów mikoryzowych oraz fauny glebowej

- wzrasta konkurenacja ze strony roślinności trawiastej dla wysadzanych na te tereny drzew ( pożar nie niszczy kłaczy trzcinnika)

- brak atrakcyjnego runa wzmaga zagrożenia ze strony zwierzyny płowej

- zachodza typowe zmiany towarzyszące zubażaniu siedliska ( zmiany stosusnków powietrznych , wodnych nadmierna insolacjaa , wzmożone turbulencje powietrzne)

- alkalizacja – zmiany pH gleby – wymywanie składników pokarmowych z powierzchniowych warstw gleby ( występuje powazny niedobór azotu na takich powierzchniach ponieważ jest on uwalniany do atmosfery)

KONSEKWENCJE:

Konieczność stałej ingerencji w odtworzenie ekosystemu na takich powierzchniach

- konieczność poniesienia wysokich nakładów związanych z powtórnym zalesieniem i pielęgnacja d-stanów które ucierpiały w pożarze

SUSZA FIZJOLOGICZNA – jest to okres w którym roślina nie może pobierać wody z otoczenia mimo że woda tam występuje. Powodem może być zbyt niska temoeratura , zbyt duże zasolenie gleby, lub też zbyt małe napowietrzenie . Występuje najczęściej późną jesienią , zimą i wczesną wiosną . Niektóre rośliny są odpowiednio przystosowane do radzenia sobie w czasie suszy – to przystosowanie określane jest mianem kseromorfizmu . Kseromorfizm ( kserós - suchy + morphé - postać, kształt ciała) - ogół zmian morfologicznych i anatomicznych przystosowujących do życia w warunkach lub niskiej . kseromorficzne to np. kaktusy

PRZYMROZKI:

Przymrozki adwekcyjne ( naniesione) spowodowane są napływem mas zimnego powietrza polarnego i jesli występują to zawsze na dużych obszarach i w górnej warstwie powietrza

Przymrozki radiacyjne ( lokalne) spowodowane wyparowaniem ciepłana nieduzych obszrach w skutek czego obniża sie przyległa do gruntu warstwa powietrza na wysokość do ok. 2 m

Przygruntowe – temperatura spada poniżej 0 stopni przy gruncie a na wys. 2 m jest dodatnia

Całkowite jesli na 2 m tez jest ujemna

NISKA TEMPERATURA – drzewa wykazuja najwieksza wrazliwość na niskie temperatury w okresie późnej wiosny i lata ,. Największa wrażliwość na niskie temperatury rosliny wykazuja w okresie gdy zawieraja najwięcej wody wolnej. Podzcas mrozu powstaja w przestrzeniach między komórkowych kryształki lodu a w miarę ich powiekszania się nastepuje odciąganie wody z komórek . raptowne ocieplenie jest groxniejsze niz stopniowy wzrost temperatury ponieważ woda znajsująca sie w przestworach międzykomórkowych ulega szybkiemu wyparowaniu , nim zdąży powrócic do komórek.

MROZY W D-STANIE

- Obumieranie miazgi i odpadanie kory – wystepuje najczęściej na pniach grubych drzew a cienkiej korze , szczególnie Bk , Gb , rzadziej u Jd . Wystepuje na nasłonecznionych częściach pnia ( dolnych) a sa nastepstwem duzych wahań temperatury wystepujących u schyłku zimy

- Pęknięci ai listwy mrozowe – wystepuja najczęściej na grubych pniach Js, Db , Bk, Wz, Jd , rzadziej na Md, Św, Kl, Lp . Powstaja po stronach najbardziej nasłonecznionych . Nie powstaja na So Brz, Ol , Os , Najczęściej na Przełomie styczeń / luty w czasie ostrych mrozów w nocy , silnego nasłonecznienia w dzień

- Listwa mrozowa peknięcie od mrozu , na wiosne słoje roczne w poblizu uszkodzenia powiększjaa się , staja się szersze , na korze tworzy się wypukłe, podłuzne zgrubienie – listwa . Jesli kolejen zimy sa łagodniejsze to drzewo zagoi ranę całkowicie

- Twardziel mrozowa intensywne zabarwienie rdzeniowych partii drewna. Występuje u Jd, Gb, Jw, Kl, Brz, Ol, Js, najczęściej na Buku

- Opadzina mrozowa obumieranie, czerwienienie , opadanie igieł spowodowan działaniem mrozów

- Gołomróz - wysadzanie siewek, wystepuje przy braku pokrywy snieżnej , na przełomie jesien / zima oraz zima/wiosna a obserwowane jest w szkólkach i w 1 , 2 – letnich uprawach pochodzących z siewu oraz młodych samosiewach.

ZAPOBIEGANIE PRZED GOŁOMROZAMI I PRZYMROZKAMI :

- gołomróz :

formowanie wyższych grzęd w szkółkach

wykładanie międzyrzędów torfem ( ? cięzko sie było rozczytać ) i mchem

nakrywanie całych grzęd lub kwater gałeziami

- przymrozki:

Ocienienie wschodów za pomocą kratownic , mat itp.

Nakrywanie jesiennych siewów Bk, Db sciołą o grubości 10 cm

Podlewanie wodą

Zasłona dymna przy wietrze 1m/s , gdy temp. Poniżej +3 stopni

RESZTA NIECZYTELNA – doczytac z wykładów jesli tam jest

- zmrozowiska

Sadzenie pod okapem

Nie stosowac Rb zupełnych na zmrozowiskach

Ogniskowo-kompleksowa metoda ochrony lasu

Od wielu lat, w ubogich monolitycznych borach sosnowych, zalecana jest

ogniskowo-kompleksowa metoda ochrony lasu, zainicjowana przez prof. Witolda

Koehlera (wieloletniego kierownika Zakładu Ochrony Lasu IBL). Dlatego

często powierzchnie te nazywa się „powierzchniami Koehlera”.

Ogniskowo-kompleksowa metoda ochrony lasu jest zabiegiem profilaktycznym,

mającym na celu zwiększenie odpornooeci ekosystemów leoenych przez

zachowanie i zwiększenie różnorodnooeci biologicznej. Warunkiem osiągnięcia

dobrych efektów przy stosowaniu tej metody jest prawidłowa lokalizacja po-

wierzchni i staranne wprowadzenie i utrzymanie w ogniskach gradacyjnych

podstawowych elementów biologicznych.

Podstawowe elementy ogniskowo-kompleksowej metody ochrony lasu,

mające istotny wpływ na wzrost odpornooeci drzewostanów w stosunku do

szkodników lioeciożernych sosny obejmują:

- zakładanie remiz składających się z licznych gatunków drzew i krzewów

o dużym znaczeniu biocenotycznym – dobór gatunków drzew i krzewów powinien

zapewnić korzystne warunki bytowania licznej grupie stawonogów

i kręgowców,

...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

KOMPLEKSOWA OCHRONA LASU

Podobne

KOMPLEKSOWA OCHRONA LASU, Ochrona lasu