KOMÓRKA ROŚLINNA

KOMÓRKA ROŚLINNA, Farmakognozja

KOMÓRKA ROŚLINNA

1.CYTOLOGIA

Cytologia jest nauką o komórce. Obejmuje zarówno morfologie, jak również cytochemię i biologię komórki. W aspekcie genetyki interesuje się kariologią (nauka o jądrze komórki) i cytogenetyką.

2.KOMÓRKA

Komórka (cellula) jest to najmniejsza, podstawowa jednostka biologiczna, zdolna do samodzielnego życia w środowisku. Zawiera liczne narządy zwane organellami, które są wynikiem jej specjalizacji strukturalnej i funkcjonalnej.

Podział komórek

-prokariotyczne (protocyty)

-eukariotyczne (eucyty)

3.WIELKOŚĆ I KSZTAŁT

Bakterie 0,2-0,8 μm

Średnio 40-200 μm

Komórki włókien lnu kilka centymetrów

Rury mleczne kilka metrów

Komórki parenchymatyczne (kształt okrągły)

Komórki prozenchymatyczne (kształt wydłużony)

4.ELEMENTY KOMÓRKI

Nieplazmatyczne (ściana komórkowa i wakuola)

Plazmatyczne (błona komórkowa, cytoplazma, jądro komórkowe, retikulum endoplazmatyczne, aparat Golgiego, mitochondria, plastydy, lizosomy)

5.ŚCIANA KOMÓRKOWA

Martwy składnik komórki

Nadaje kształt, sztywność, zabezpiecza przed wpływem środowiska zewnętrznego, umożliwia kontakt między komórkami

- blaszka środkowa

- ściana pierwotna

- ściana wtórna

6.MODYFIKACJE ŚCIANY KOMÓRKOWEJ

Adkrustacja (nakładanie na powierzchnię ściany nowych substancji):

- Kutynizacja – adkrustacja kutyną

- Korkowacenie (suberynizacja) – adkrustacja suberyną, kutyną i woskiem

- Śluzowacenie – adkrustacja śluzem

Inkrustacja (wnikanie substancji pomiędzy elementy szkieletowe):

- Mineralizacja - inkrustacja krzemionką (skrzypy, turzyce) lub

węglanem wapnia (ramienice)

- Drewnienie (lignifikacja, ligninizacja) – inkrustacja ligniną

7.WAKUOLA = WODNICZKA

Przechowuje substancje zapasowe

Gromadzi wydaliny i wydzieliny

Zawiera sok komórkowy

Utrzymuje turgor

Jest zbiornikiem wody

8.BŁONY PÓŁPRZEPUSZCZALNE

Stanowią bariery odgraniczające różne środowiska

-Plazmalemma (plazmolemma)–odgranicza cały protoplast od ściany komórkowej

-Tonoplast– odgranicza wodniczkę

-Plastydolemma – otacza plastycy

9.CYTOPLAZMA

Środowisko dla organelli komórkowych

Właściwości koloidów (zol i żel)

Ruchy cytoplazmy:

- Ruch rotacyjny – jednokierunkowy

- Ruch cyrkulacyjny – wielokierunkowy

- Ruch pulsacyjny

10.Retikulum endoplazmatyczne

System błon białkowo-lipidowych tworzący rurki i spłaszczone woreczki tzw. cysterny

ER szorstkie

ER gładkie

11.JĄDRO KOMÓRKOWE

Podwójna błona cytoplazmatyczna

Sok jądrowy – kariolimfa

Zrąb chromatynowy – DNA, RNA, białka histonowe i niehistonowe

Jąderko

12.PLASTYDY – CHLOROPLASTY

Podwójna błona, stroma, grana i kwantosomy

Chlorofil i karotenoidy

Chloroplasty prowadzą fotosyntezę.Są autonomiczne, mogą syntetyzować własne białko.

13.PLASTYDY - CHROMOPLASTY

Powstają z proplastydów, chloroplastów lub leukoplastów

Ich pojawienie jest oznaką starzenia się

Zawierają karotenoidy

14.PLASTYDY - LEUKOPLASTY

Nie zawierają barwników, gromadzą materiały zapasowe

Amyloplasty – gromadzą skrobię

Proteinoplasty – gromadzą białka

Lipidoplasty (elajoplasty) – gromadzą tłuszcze

15.MITOCHONDRIUM

Organelle oddechowe, centrum energetyczne komórki

Podwójna błona której wewnętrzna część jest silnie pofałdowana i pokryta oksysomami

Procesy enzymatycznego rozkładu związków energetycznych

Energia gromadzona w ATP

16.APARAT GOLGIEGO

Stosy spłaszczonych cystern zwanych diktiosomami od których odrywają się kuliste pęcherzyki Golgiego

Synteza śluzów, wielocukrów

Sortowanie i dojrzewanie białek

17.RYBOSOMY

Powstają w jąderkach

Prowadzą biosyntezę białek

Składają się z dwóch podjednostek

Najmniejsze organelle komórkowe

18.SUBSTANCJE ERGASTYCZNE

Martwe, często zapasowe składniki komórki, występujące w soku komórkowym w postaci płynnej lub stałej

- Kwasy organiczne, witaminy, glikozydy, barwniki, alkaloidy, garbniki, olejki eteryczne

- Sole wapniowe (szczawian, węglan, siarczan i fosforan wapnia)

- Ziarna aluronowe

- Skrobia

19.SZCZAWIAN WAPNIA

Jedyńce

Styloidy (słupy)

Rafidy

Druzy (gruzły)

Piasek krystaliczny

20.WĘGLAN WAPNIA

Występuje w postaci cystolitów u roslin z rodzin:

- akantowate (Acanthaceae)

- pokrzywowate (Urticaceae)

- morwowate (Moraceae)

Komórki zawierające cystolity zwane są litocystami. Cystolity występują w komórkach skórki, miękiszu zasadniczego i włoskach.

21.ZIARNA ALEURONOWE

Forma białka stanowiąca substancje zapasowe

Ziarna aleuronowe proste – ziarniaki zbóż

Ziarna aleuronowe złożone – w komórkach bogatych w tłuszcz

Substancja podstawowa – płynna albumina

Krystaloid – wykrystalizowana globulina

Globoid – substancje mineralne

22.SKROBIA

Skrobia asymilacyjna – tworzona w chloroplastach

Skrobia zapasowa – korzenie i kłącza

Skrobia statolitowa – wierzchołki wzrostu korzeni

Skrobia tranzytoryczna – skrobia, która wypada w rurkach sitowych podczas transportu

Uwarstwienie (dośrodkowe)

Uwarstwienie ekscentryczne (mimośrodkowe)

Ziarna pojedyncze – jeden ośrodek skrobiotwórczy

Ziarna złożone – wiele ośrodków skrobiotwórczych i oddzielne warstwy skrobi

Ziarna półzłożone – kilka ośrodków skrobiotwórczych i wspólna warstwa skrobi w obwodzie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

KOMÓRKA ROŚLINNA

Podobne

KOMÓRKA ROŚLINNA, Farmakognozja