KOMÓRKA

KOMÓRKA, ANATOMIA

KOMÓRKA

Budowa komórki:

Komórka jest zbudowana z grudki żywej substancji białkowej zwanej protoplazmą. Komórka z zewnątrz otoczona jest półprzepuszczalną błoną komórkową. Komórki mają różne kształty na ogół kuliste. Wielkość od kilku do kilkudziesięciu mikrometrów, niektóre natomiast mają długość kilkunastu cm tj. mięśniowe lub nerwowe.

Dwa główne składniki protoplazmy:

-ciało komórkowe- cytoplazma

-jądro komórkowe- karioplazma

Cytoplazma komórki- składa się ze związków organicznych i nieorganicznych, głównymi związkami organicznymi są białka i kwasy nukleinowe, RNA, DNA, występują również węglowodany i ciała tłuszczowe. W komórkach organizmów wielokomórkowych DNA występują tylko w jądrze natomiast RNA wchodzi w skład jądra i cytoplazmy. Kwas nukleinowy odgrywa bardzo ważną rolę w syntezie białek które powstają w obrębie całej komórki. Substancje nieorganiczne wchodzące w skład protoplazmy to woda średnio 90% masy protoplazmy oraz liczne sole mineralne które występują w postaci zjonizowanej i niezjonizowanej. W cytoplazmie występują również struktury zwane organellami i wtrętami komórkowymi.

Wśród organelli wyróżnia się:

-mitochondria

-lizosomy

-centrum komórkowe

-centriole

-aparat Golgiego

-liczne włókienka

Mitochondrium- odgrywa ważną rolę w procesach oddychania i przemiany materii komórkowej.

Lizosomy- zawierają enzymy trawienne i centriole komórkowe, centriole biorą czynny udział w podziale komórki.

Aparat Golgiego- ma kształt siateczki i odgrywa istotną rolę we wchłanianiu z otoczenia substancji które są konieczne do życia komórki, bierze udział w syntezie białek oraz procesach wydzielniczych, jest bardzo dobrze wykształcony w komórkach gruczołowych.

Włókienka czyli fibryle- występują w komórkach mięśniowych(włókna kurczliwe czyli mikrofibryle) i komórkach nerwowych (przewodzące neurofibryle)

Wtręty komórki- zawierają substancje zapasowe:

-białka

-węglowodany

-tłuszcze

Jądro komórkowe- jest drugim głównym składnikiem komórki, w ustroju występują również komórki bez jądrzaste np.: krwinki żyją krócej, komórka może zawierać 1-2 lub kilka jąder.

Rola jądra: kieruje procesami przemiany materii , podziałem komórki.

Komórka od zewnątrz otoczona jest cienką błoną komórkową zbudowaną z:

-białek

-lipidów

Które układają się w trzech warstwach

-białka, lipidy, białka

Błona jest półprzepuszczalna tzn. umożliwia przenikanie wody i rozpuszczalnych w wodzie lub tłuszczach substancji i jednocześnie stanowi barierę przez którą inne substancje nie mogą przedostać się do komórki lub z komórki na zewnątrz. Dzięki temu reguluje wymianę między komórką a środowiskiem w którym żyje.

Rozmnażanie komórek

Jednym z istotnych celi komórki jest zdolność do rozmnażania się przez podział. W ustroju są komórki które rozmnażają się przez całe życie tj. komórki tkanki łącznej, są również takie które tracą tą zdolność np.; komórki nerwowe. Dzięki podziale komórek możliwy jest wzrost rozwoju oraz zastępowanie zniszczonych komórek nowymi.

Wyróżniamy podział:

-pośredni

-bezpośredni

W organizmie ludzkim przeważa podział pośredni, w wyniku podziału z komórki macierzystej powstają dwie komórki potomne podobnie jak ona zbudowane, w podziale komórkowym biorą udział wszystkie składniki cytoplazmy i karioplazmy. Podział komórek zostaje zapoczątkowany przez centrosom, a następnie dochodzi do wielu procesów które prowadzą do podziału jądra i cytoplazmy. Po tym podziale powstają dwie identyczne komórki dalej zdolne do rozmnażania.

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

KOMÓRKA

Podobne

KOMÓRKA, ANATOMIA